Περιοδικό ART-CULTURE
PALAIS DES BEAUX –ARTS Βρυξέλλες
CLAUDE LORENT
Η υπέρβαση
Το έργο του Κώστα Λευκόχειρ είναι μια πρόσκληση. Όποιος απαντά θετικά δεν οδηγείται μόνο προς μια συνταραχτική, εκθαμβωτική συνάντηση, αλλά παρασύρεται προς μια μορφή εκβάθυνσης η οποία παρατείνει την ευδαιμονία των αισθήσεων και του πνεύματος χάριν της εκκλήσεως συμμετοχής σε πρωταρχικές αξίες ή, τουλάχιστον, σ’ εσωτερική αναζήτηση της ουσίας και της σκοπιμότητας του κόσμου και των όντων.
Αν και κατά βάθος μη-παραστατική, η ζωγραφική έκφραση του Κώστα Λευκόχειρ εμβάλλει σε μία ανάγνωση που ωθεί το βλέμμα πιο μακριά από τις τυπικές και χρωματικές προσποιήσεις για να βρει μια διέξοδο σ’ ένα κόσμο απελευθερωμένο από τις συντυχίες και τα συνθήματα και ο οποίος παρ’ όλα αυτά, συνιστάται από μια ζωτική ευφυία. Θα έλεγε κανείς ότι βρίσκονται εκεί τα κλειδιά του θεμελιώδους αινίγματος. Επεξεργαζόμενος το ακρυλικό σε χαρτί, εκμεταλλευόμενος ως επί το πλείστον την ολοσχερή αμαυρότητα αυτής της ύλης, ο καλλιτέχνης αποφεύγει κάθε επιφανειακή ανταπόδοση και χαρίζει στο χρώμα μία εντατική ενέργεια, μια ενδότερη και πάλλουσα ευαισθησία. Όλα τα στοιχεία επιστρατεύονται εναντίον του αντανακλώντος καθρέπτη και της εμφρακτικής εικόνας και συμβάλλουν σε μια διείσδυση. Δεν είναι το μείον των παραδόξων της ζωγραφικής αυτής γιατί, σε αντιπαραβολή της ελκυστικότητάς της, συνεχώς κι από κάθε μόριό της αναβλύζει μία δυνατή φωτοχυσία, όχι πηγάζουσα αλλά ακτινοβολούσα, διάβροχος και διάχυτος, επιδρομική ως μία κατακτητική δύναμη. Με τον τρόπο αυτό, ενδόμυχος και γενναιόδωρη συγχρόνως, η ζωγραφική σφυρηλατεί το μέλλον της χωρίς ν’ απαρνείται το παρελθόν της διευρύνεται προς ένα αύριο ελπιδοφόρο.
Στην διαδρομή ετούτη είναι ασφαλές ότι τα στοιχεία που τη συνθέτουν και την συναρμολογούν, δρουν ως καταλύτες κι εξογκώνονται από ένα συμβολικό φορτίο. Τα χρώματα ανάμεικτα με σκιερές και εξελεγμένες αποχρώσεις, τόσο στη διαύγεια όσο και στην λιτότητα, συνθέτουν εμφύτως και με απόλυτη φυσικότητα ένα σύμπαν μοναδικό, ασύγκριτο, ακαθόριστο, ένα υλικό κοσμογονίας φανταστικής ή, από πλευράς κατατάξεως και νοήσεως, ανεκδιήγητης. Συνεπώς, αυτή η χρωματική καλλιέργεια της ύλης παράγει τον προσωπικό της εμπλουτισμό αυστηρώς ζωγραφικό εξ αιτίας της αγχίνοιας των αποχρώσεων της διαφάνειας, των νευρικών ινών, κι οδηγεί προς άλλους ορίζοντες όπου το μυστήριο προκαλεί την αναζήτηση.
Οι μορφές, αληθινά ή ψεύτικα ασύμμετρα τετράγωνα διασταυρωμένα με σπέκτρα λάμψεων, είναι αρχιτεκτονικά στοιχεία απαραίτητα για την αρμονική σύσταση του έργου, πυρήνες και παγίδες συγχρόνως που μας καταβυθίζουν σε πυθμένες αινιγματικούς κι ανεξερεύνητους. Όσον αφορά τις επικολλημένες εφημερίδες, υποκείμενες, σχεδόν αόρατες, με δυσανάγνωστα κείμενα, εμφανίζονται ως φύλακες και στρώματα μίας μνήμης του κόσμου μας, επί μέρους κιόλας εξαφανισμένης, ως οι συνδετικοί κρίκοι μιας ιστορίας που ζήσαμε και ξεχάσαμε συχνά, μίας εθελημένης ή όχι – ανάλογα με τις περιστάσεις – αμνησίας. Η παρουσία αυτή της ανάμνησης, απαραίτητη για τη δομή αν κι απόμακρος, καθιστά το μοναδικό ψηλαφητό στοιχείο του έργου, η διατήρηση του οποίου ενθυμίζει σωτηρία επέμβαση.
Εν μέσω των συνθετικών πλαστικών στοιχείων και των αλληγορικών φορτίων των άυλων αποδράσεων, από ζωγραφιά σε ζωγραφιά κι ανεξαρτήτως αισθημάτων και συγκινήσεων, εισδύει κι επικρατεί στο ζωγραφικό έργου του καλλιτέχνη το παράξενο συναίσθημα μεταφοράς ή επικαλέσματος σ’ έναν κόσμο όπου, δεδομένου ότι οι υλικές αλήθειες είναι μόνο μνημονικές, γεννιέται η ανάγκη να ξεπεραστούν, να βρεθεί μία διάβαση προς ένα ουσιώδες αμετάδοτο που δεν είναι ούτε μια καθιερωμένη αλήθεια ούτε μία βεβαιότητα, αλλά μια εισπνοή. Η πρόσκληση που μας απευθύνεται, είναι αυτή της υπέρβασης.
ΛΕΥΚΟΧΕΙΡ, γράμμα στον Γκρέκο
LE SOIR Danielle Gillemon, Δεκέμβριος 2003 (απόσπασμα)
Αν και γεννημένος στην Κρήτη, είναι στο Βέλγιο και δει στη Λιέγη που δημιουργεί το έργο του εδώ και πολλά χρόνια, έργο αναγνωρισμένο σε πολλές χώρες της Ευρώπης.
Η ζωγραφική του είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ποιητική σκέψη και τα κοινωνικά προβλήματα (έργα που δημιούργησε σε συνεργασία με παιδιά από την Αφρική).
Οι δημιουργίες του είναι πλούσιες σε βάθος πολύ προσωπικές, εύκολα αναγνωρίσιμες λόγω του προσωπικού ύφους διαμορφωμένο απ’ την «ιερή» φιλία που αναπτύσσει με τον κόσμο, σαν μια δική του θρησκεία.
Ο Λευκόχειρ είχε πάντα στενή σχέση με τα σημάδια, τα ίχνη, και συχνά τοποθετούσε το φως και τα χρώματα σε χώρο μεγάλης έντασης, αρκετές φορές θα μπορούσαμε να πούμε ότι επιθυμούσε βίαιη σχέση μεταξύ της φόρμας ή του συμβόλου αντικειμένου και της σκιάς ή το σκότους.
Εμπλουτίζοντας τα έργα του με τον προσωπικό διάλογο που αναπτύσσει με την ποίηση και την φιλοσοφία, αυτή τη φορά ο ζωγράφος συνδιαλέγεται με ένα μεγάλο καλλιτέχνη του δεκάτου έκτου αιώνα τον Γκρέκο, ο οποίος άφησε επίσης την γενέτειρα Κρήτη για να εγκατασταθεί στην ξένη γη το Τολέδο.
Στο ωραίο βιβλίο που αναφέρεται στα 25 χρόνια δημιουργίας του Λευκόχειρ μπορούμε να διαβάσουμε την φράση του Νίκου Καζαντζάκη, που βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία με τον καλλιτέχνη.
«Δεν μπορούμε ν’αλλάξουμε την πραγματικότητα, ας αλλάξουμε λοιπόν το μάτι που βλέπει την πραγματικότητα.
ΛΕΥΚΟΧΕΙΡ, Στο Μουσείο και στην γκαλερί
LA LIBRE BELGIQUE, Roger Pierre Turine, 2003 (απόσπασμα)
Αποκρυπτογράφος της ψυχής και της αιωνιότητας ο Λευκόχειρ είναι πρώτιστα ζωγράφος. Διότι η παλέτα του είναι το εμπνευσμένο κατάλυμα των εντάσεών του, των επιθυμιών του, των παρορμήσεών του.
Αυτό φαίνεται στην έκθεση του Μουσείου της Λιέγης όπως επίσης και στα τελευταία του έργα δυνατά και γεμάτα ένταση «Αναφορά στην Γκρέκο», που παρουσιάζει στις Βρυξέλλες.
Συζεύξεις διεγερτικών η πιο απαλών χρωμάτων. Συναντήσεις παρεπιμπτόντως μεταξύ κίτρινου και μαύρου, κόκκινου και μπλε, άσπρου και καφέ, κόκκινου και μαύρου.
Η αίσθηση των χρωμάτων, των εντάσεων μεταξύ συμβόλων και χρωμάτων, οδηγούν σ’ ένα λυρισμό που κραυγάζει στον κόσμο την επιθυμία του ζωγράφου να εισακουστεί.
LA LIBRE BELGIQUE
(LA LIBRE CULTURE)
Roger Pierre Turine
