Ζωγραφική, 16/05/1994 – 04/06/1994

Την Δευτέρα 16 Μαίου, στις 8 το βράδυ η Μαρία Δημητριάδη θα παρουσιάσει στην Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης την δουλειά της Μαρίας Γρηγοριάδη.

Η Μαρία Γρηγοριάδη γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης. Φοίτησε στην ΑΣΚΤ στο εργαστήριο του Νίκου Κεσσανλή καθώς & λιθογραφία με το Θ. Εξαρχόπουλο & σκηνογραφία με το Β. Βασιλειάδη. Έχει πάρει τρεις υποτροφίες του Ι.Κ.Υ. Έχει κάνει τρεις ατομικές εκθέσεις & συμμετοχές σε ομαδικές.

Στην τελευταία δουλειά η Μαρία Γρηγοριάδη ανιχνεύει μέσα από την δυναμική, αποφασιστική και απελευθερωμένη της εικαστική χειρονομία τις ξεχασμένες ή άγνωστες πτυχές του συλλογικού υποσυνείδητου.

Η ζωγράφος εξερευνά της διαδικασίες ανάσυρσης κι αναθεώρησης παλαιών προτύπων, παράλληλα με τις δυνατότητες πλαστικής αντοχής, συνθετότητας και αντιστάσεων του υλικού της. Του υλικού που το αναδεικνύει με μεικτή τεχνική, δημιουργώντας μέσα από αυτήν ένα αναμορφωμένο τοπίο σημείων και επεισοδίων μιας αδιαίρετης γραφής και πράξης, που εικονοποιείται ως πλέγμα έλξεων, για τις περιπλανήσεις του βλέμματος.

Διάρκεια έκθεσης: 16 Μαίου – 4 Ιουνίου 1994

Χωρίς τίτλο, 1993, λάδι, 160 x 75 εκ

1/6

Χωρίς τίτλο, 1993, ακρυλικά, 200x200 εκ

2/6

Χωρίς τίτλο, 1988-91, ακρυλικά–κολλάζ-μικτή τεχνική, 100 x 130 εκ

3/6

Χωρίς τίτλο, 1989-92, λάδι, 170 x 160 εκ

4/6

Χωρίς τίτλο, 1989-92, ακρυλικά – κολλάζ-μικτή τεχνική, 160 x 170 εκ

5/6

Χωρίς τίτλο, 1992, λάδι, λεπτομέρεια, 140 x 30 εκ

6/6

ARTI Τεύχος 21
Αύγουστος – Σεπ.- Οκτ. 1994
Μαρίνα Πίσπερη
ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ
Μαρία Γρηγοριάδη ( Μέδουσα Μάιος 1994)
Η Μαρία Γρηγοριάδη, στην τελευταία έκθεσής της επιδιώκει να δώσει μια ερμηνεία της υπόστασης του ανθρώπου και της θέσης του μέσα στον κόσμο, μετουσιώνοντας σε εικαστικό σύνολο τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της σύγχρονης ζωής. Η ανθρώπινη φιγούρα, μόλις διαφαινόμενη, παρουσιάζεται εγκλωβισμένη σε τετραγωνισμένα πλαίσια, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο εμφανή. Αυτός ο τεμαχισμένος χώρος υποβάλλει τον ορθολογισμό των μοντέρνων κοινωνιών, από τον τρόπο σκέψης ως τη δομή της κατοικίας. Ωστόσο, μέσα στις οριοθετημένες επιφάνειες δημιουργούνται πεδία δυναμικά, πολυδιάστατα και διευρυνόμενα, γεμάτα συμπυκνωμένη ένταση. Εκεί κινούνται μορφές που βρίσκονται σε μια πορεία εξέλιξης, καθώς δεν έχουν αποκρυσταλλωθεί ακόμη σε ολοκληρωμένες οντότητες με απτή παρουσία.
Η ανεξαρτητοποίηση των επιμέρους τμημάτων γεφυρώνεται από τη ρυθμική επανάληψη του χρώματος, μια κίνηση που επίσης εξισορροπεί τη χαώδη αίσθηση του πλήθους των μορφικών σχηματισμών. Η μουσικότητα που δημιουργεί ο ρυθμός των χρωμάτων και των σχημάτων φανερώνει την ανάγκη για μια διαφορετική τάξη, πιο ουσιαστική, βασισμένη στους νόμους της αρμονίας. Αλλά και το ευδιάκριτα γεωμετρικά σχήματα που κατέχουν σημαντική θέση στα έργα της Γρηγοριάδη προτείνουν εξίσου τη βαθύτερη τάξη της γεωμετρίας. Η πινελιά, με την συγκινησιακή χροιά και τον εξπρεσιονιστικό χαρακτήρα της υπαινίσσεται μια προσπάθεια ανάσυρσης της παιδικής αθωότητας, μιαν ανάγκη για περισσότερο άμεση και ειλικρινή επικοινωνία. Είναι μια εικαστική χειρονομία ανασφαλής και αβέβαιη, διόλου σταθερή και αταλάντευτη. Τρεμοπαίζει το χέρι, όπως και το συναίσθημα, αγωνιώντας να φτάσει στη ρίζα της ύπαρξης.
‘Ένας κόσμος συμβατικός και τεμαχισμένος, παράλογα «λογικός», μπορεί να ελευθερωθεί μέσα από τη λάμψη της παιδικής ματιάς του ονείρου και της επιθυμίας. Φορέας της επιθυμίας αυτής ο άνθρωπος, αν και κατακερματισμένος, είναι παρών στο έργο της Μαρίας Γρηγοριάδη. Συχνά είναι μια μορφή ακρωτηριασμένη, ένα σώμα που πάσχει έχοντας χάσει την ολοκληρωμένη μορφή του, την αυτοδυναμία του και τη σταθερή θέση σε ένα οικείο πνευματικό τοπίο. Εικόνα διαλυμένη αλλά και εικόνα αγωνιζόμενη, μαχητική, που διαγράφει μια δυναμική κίνηση μέσα στο χάος και στον στροβιλισμό των σχημάτων, μέσα στον κόσμο που αναζητεί τον χαμένο παράδεισο. Άλλωστε, κατά τον ποιητή William Blake, ο παράδεισος δεν είναι συγκεκριμένος τόπος αλλά κατάσταση αισθητηριακής αντίληψης. Με τη χρωματική διαφάνεια, τη φωτεινότητα που αναδύεται στην επιφάνεια των έργων, ως επιστέγασμα των πολλαπλών επικαλύψεων και με την πυκνότητα και βαρύτητα της ύλης, η ζωγράφος ζητεί να εξαγνίσει τις πύλες των αισθήσεων.
Αντίστοιχα, η ελαφρότητα και η ρευστότητα των σχημάτων με την τάση ανύψωσης που τα διακρίνει υποβάλλει μια αίσθηση υπέρβασης των ευθύγραμμων περιορισμών. Πίσω από αυτά τα σχήματα διαφαίνεται ένας ονειρικός κόσμος τσίρκου ή λούνα-παρκ, παιχνιδιού, ελευθερίας και πτήσης.

Κείμενο καταλόγου
Γραφές κι Αποτυπώματα
Με απελευθερωμένη και αποφασιστική την εικαστική της χειρονομία, η Μαρία Γρηγοριάδη παρεμβαίνει καταθέτοντας στις επιφάνειές της τις συναιρέσεις επάλληλων γραφών, χαραγμάτων και μορφοποιητικών σχηματισμών. Με τον τρόπο που εκφραστικά επιλέγει να ανιχνεύσει τις άγνωστες και ξεχασμένες πτυχές του συλλογικού υποσυνείδητου, εξερευνά τις διαδικασίες ανάσυρσης κι αναθεώρησης παλαιών προτύπων, παράλληλα με τις δυνατότητες συνθετότητας κι αντιστάσεων του υλικού της. Του υλικού που το αναδεικνύει και το υποστασιώνει με μεικτή τεχνική, δημιουργώντας με τη συντακτική του διάρθρωση ένα τοπίο σημείων κι επεισοδίων έλξεως, για τις διαδρομές του βλέμματος. Για τον αισθαντικό θεατή των διερμηνειών της τέχνης, μπορεί να πει κανείς, ότι κάθε έργο της Μαρίας Γρηγοριάδη παρουσιάζεται ως μια μετα-ιστορία πολλαπλών επεισοδίων που έχουν ιζηματοποιηθεί και στην συνέχεια στρωματογραφηθεί, συγκροτώντας τις διάφορες κι επάλληλες επιφάνειες. Σκαριφήματα, ιερογλυφικού χαρακτήρα, παράδοξα σκαλίσματα, ίχνη, αποτυπώματα κι εκδοχές περιπετειών της ύλης στον χρόνο, δημιουργούν συνειρμούς με μνήμες και γεγονότα, τυχαία κι εμπρόσθετα περιστατικά, καθώς όλα συνευρίσκονται σ’ έναν απροσδόκητο βιότοπο συγκερασμών κι αλληλουχιών.
Η γραφή είναι άμεση, γοργή και ασθμαίνουσα. Άλλοτε πάλι, μισοφθαρμένη, εγκαταλειμμένη, λειψή και τραυματισμένη από το χρόνο, εμφανίζει την ακτινοβολία του παλαιότερου δυναμισμού και της ακατάληπτης πλέον διατύπωσής της, ως έναν μεταλλακτικό σχηματισμό κάποιου ζωντανού οργανισμού, που ο καιρός τον έχει μετατρέψει σε απολίθωμα. Η παράλληλη ύπαρξη και διαπλοκή των επιμερισμάτων ζωής και μνήμης, αποτυπώματος της νοερής και της συναισθηματικής ανάκλησης, δημιουργεί ένα είδος σφραγισμάτων κι αναμορφωμάτων που δραστηριοποιούνται από τις εντάσεις, τον χώρο και το βάθος πεδίου που προσδιορίζουν.
Βλέποντας κανείς τα έργα της Μαρίας Γρηγοριάδη έχει την εντύπωση πως ταξιδεύει στον χώρο και στον χρόνο, πάνω σε ένα υφαντό καταστάσεων, που οι συνθήκες έχουν μεταβάλλει σε τοιχογραφία. Το ένα επίπεδο διαδέχεται ή διαχέεται στο άλλο, ενώ οι ποσότητες ύλης μεταστρέφονται σε ποιότητες κι αντιστρόφως. Η υφή αναδεικνύεται από το φως, τις σκιές, την αναγλυφικότητα και την τονικότητα. Η τονικότητα από την θέση και την συνάρθρωση χρωματικής και σχεδιαστικής ύλης. Η ύλη διαμορφώνεται από τον δυναμισμό των φορτίων που εκφέρουν οι τροπισμοί της χειρονομίας. Η χειρονομία, από τις δημιουργικές ψυχοσυναισθηματικές παραμέτρους που την κατευθύνουν, ενώ ο χάρτης των αινιγματικών επεισοδίων αναπτύσσεται αντιστικτικά, πότε σε οριζόντιο, πότε σε κατακόρυφο άξονα. ΄Έναν άξονα που ποικίλλει, ανάλογα με τα ευέλικτα και μετατρέψιμα σημεία των δομικών προσανατολισμών, καθώς τον συναρτούν γραφές αδιάγνωστες και περιπέτειες ατελέσφορες, οι οποίες βρισκόμενες σε σωματίδια που σταθμίζουν δυναμικές ισορροπίες. Τα «σωματίδια» αυτά που λειτουργούν σαν διάμεσες σχέσεις μορφών, πριν από την εικονοποίηση, προβάλλουν στο βλέμμα τον παλμό μιας αφυπνιζόμενης συνείδησης. ‘Ένας άδολος, τολμηρός και δραστήριος ψυχισμός εκδηλώνεται στα έργα της Μ. Γρηγοριάδη, αποκαλύπτοντας την αναγκαία καταστροφή που αντικαθίσταται από την εμφάνιση των προϋποθέσεων μιας καινούριας μορφοποίησης, οργανώνοντας έτσι την επιγενόμενη σταδιακά συνολικότερη εικόνα. Εκείνη που δεν έχει ακόμα σχηματιστεί, αφού εκκολάπτεται μέσα από μια διάχυτη ενέργεια, η οποία προκαλείται από τον ρυθμικό συντονισμό των στοιχειακών μονάδων που την απαρτίζουν. Οι μονάδες αυτές παρουσιάζονται ως μόρια, μερίσματα κι αρθρώσεις της πράξης και γραφής που καταλύεται, επειδή αναγεννάτε όπως τα πλάσματα στην φύση. Το εκρηκτικό κι άλλοτε χαμηλότονο φως, ακτινοβολεί την περιοδικότητα και τον χαρακτήρα της εσωτερικής νομοτέλειας, αναβλύζοντας μέσα από το χρώμα. Η διαφάνεια και η πυκνότητα, που προσδίδει βάθος και διαχρονική υπόσταση στην στιγμιαία έκλυση του ολοζώντανου χρώματος. Έτσι, φως, ύλη , χρώμα και μόρφωμα, ως ένας κι αδιαίρετος σχηματισμός ορίζει, για τις διαδρομές του βλέμματος, μια δαιδάλωση σημάτων κυκλοφορίας που ανοίγουν διαλεκτικά ερωτηματικά στον θεατή.
Οι λυρικές προθέσεις αναστέλλονται ή μετριάζονται από τους αδρούς χειρισμούς της ματιέρας κι απ’ την επιθετικότητα μέχρι βιαιότητα της χρωματικής πινελιάς. Το παιδικό και δήθεν άδολο σχεδιογράφημα, καλυμμένο από τον πέπλο της λήθης, επαναδραστηριοποιείται, αφ’ης στιγμής εμπλουτίζεται από καταλυτικά νέα ευρήματα, τυχαία γεγονότα και ρόλους συνθετικά διαρθρωτικούς, όπως τα σκοτεινά και φανερά σημάδια αλλοτινών πληγών στο σώμα της ύλης που μεταποιείται, καθώς αλλάζει συνεχώς σχήματα, χωρίς ποτέ να σταθεροποιείται. Μιας ύλης της γραφής και της εικόνας πριν διαιρεθούν κι εκπέσουν απ’ τον παράδεισο. Γιατί σ’ εκείνο το χωροχρονικό τοπίο μας ανάγουν τα έργα της Μαρίας Γρηγοριάδη. Τότε, που μιας τέτοιας συστάσεως ύλη, όπως η ζωγράφος την υποδεικνύει, λειτουργούσε ως άχρονη διάσταση και τώρα, μέσα από τον διελεύσαντα χρόνο εμφανίζεται ως παλίμψηστος χάρτης. Χάρτης αναγωγών που παρουσιάζει θαρρείς αυτοδύναμα όντα να κυκλοφορούν αενάως, διανύοντας κι εξερευνώντας αποστάσεις. Τις αποστάσεις των κόσμων του εσωτερικού ψυχισμού και του σύμπαντος, την ώρα που η εικαστική χειρονομία ενοποιεί, χωρίς να υπεξαιρεί τις διαφορετικότητές τους.
ΑΘΗΝΑ ΣΧΙΝΑ
ΚΡΙΤΙΚΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΤΕΧΝΗΣ