Ναυσικά Πάστρα – 06/02/1984 – 25/02/1984

Ναυσικά Πάστρα

Γλυπτική

6 – 25 Φεβρουαρίου 1984

Στις 6 Φεβρουαρίου εγκαινιάζεται στην Αίθουσα Τέχνης Μέδουσα η ατομική έκθεση της γλύπτριας Ναυσικάς Πάστρα.

Το έργο της εκφράζει την αναζήτηση να διατυπώσει μορφοπλαστικά, σε δημιουργία, την ίδια τη μέθοδο έρευνας της καλλιτεχνικής εργασίας. Για την Ναυσικά Πάστρα, η μέθοδος της έρευνας είναι, η ίδια, το καλλιτεχνικό έργο. Κι αυτό το διατύπωσε, από το 1968, σε μια σειρά θεωρητικών εργασιών που εξετέθησαν σταδιακά στο Παρίσι και πήραν την ονομασία Σύνεκτρον.
Στις εργασίες αυτές, που δημοσίευσε το 1976, στο Παρίσι, με την ονομασία “Αναλογικά”, η Ναυσικά Πάστρα μελέτησε την μετατροπή ενός συστήματος θεωρητικών ερευνών, ανάλυση και σύνθεση, σε πρωτότυπες μορφές, που έγιναν, είτε αυτοτελή καλλιτεχνικά έργα, είτε αρχιτεκτονικές πραγματοποιήσεις. Στη συνέχεια, το 1980, εξέθεσε στη Βιέννη, την επόμενη φάση αυτών των εργασιών, όπου έδειξε το πώς, αυτό το ίδιο το σύστημα έρευνας, μπορεί να δώσει τελείως διαφορετικά μορφοπλαστικά αποτελέσματα, χρησιμοποιούμενο με νέες αρχικές συντεταγμένες έρευνας που δημιουργούν νέες αναλογικές σχέσεις μέσα στο χώρο.

Στον κατάλογο της Βιέννης, το 1980, η Ναυσικά Πάστρα είχε ονομάσει αυτές τις εργασίες “Αναλογικά 2”. Τις εξέθεσε στην Αλεξάνδρεια και τα Ευρωπάλια. Τώρα, η συνέχεια αυτών των εργασιών, στηριγμένη στην έννοια της συνάρτησης, εκφράζει με την ονομασία “Αναλογικά 3” τελείως καινούργιες γλυπτικές εικόνες, στις οποίες το κύριο χαρακτηριστικό είναι πώς οι αναλογικές τους σχέσεις, σε συνάρτηση μεταξύ τους, καταργούν μορφολογικά κάθε στατική εικόνα, για μια δυναμική μεταχείριση του χώρου. Στηριγμένη σε μια συστηματική αυστηρότητα, σε μια θεωρητική συνέπεια, η γλυπτική εργασία της Ναυσικάς Πάστρα, μεταφράζει την ελεύθερη ποιητική διάσταση της μαθηματικής και της λογικής τέχνης.

Διάρκεια έκθεσης έως 25 Φεβρουαρίου 1984

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
28 Φεβρουαρίου 1984

Βεατρίκη Σπηλιάδη

Το έργο της Ναυσικάς Πάστρα (Μέδουσα) αναπτύχθηκε με συνέπεια, υπακούοντας στις αρχές που η ίδια η καλλιτέχνης επεξεργάστηκε και καθόρισε. Μετά τη μόρφωση γύρω από τη γλυπτική που της εξασφάλισε η σπουδή κοντά στο μεγάλο αυστριακό γλύπτη Φριτς Βοτρούμπα, διάλεξε ένα αυστηρό πλαίσιο καλλιτεχνικής εργασίας.
Η τέχνη του ελάχιστου και η εννοιολογική τέχνη, τάσεις που υπηρετήθηκαν από πολλούς καλλιτέχνες στη δεκαετία του 1970, βρήκαν πρόσφορο έδαφος στις δυνατότητες της Πάστρα, γύρω από την αναλυτική σκέψη και την οργάνωση των στοιχείων γλυπτικής σε ένα σύστημα που λειτουργεί με αυτάρκεια.
Μονάδες γραφής

Το τετράγωνο και ο κύκλος αποτέλεσαν τα δύο γεωμετρικά σχήματα- μονάδες γραφής για την ενότητα σύνθεση με τον τίτλο «Σύνεκτρον». Το
«Σύνεκτρον». Αναπτύχθηκε σε σύστημα καλλιτεχνικής εργασίας δίνοντας μια μεγάλη σειρά από σχήματα που πραγματοποιήθηκαν σε γλυπτικές φόρμες και σε συνθέσεις με αρχιτεκτονική αξιοποίηση.
Το ενδιαφέρον και το νέο στοιχεί αυτής της εργασίας είναι 1. Η ανάπτυξη ενός συστήματος και η αυστηρή υπακοή σε αυτό της καλλιτεχνικής δημιουργίας και 2. Η πλαστική δυνατότητα μεγένθυσης αυτών των μορφών σε μεγάλη κλίμακα και η αρχιτεκτονική τους ένταξη.
΄Ετσι από αυτή την άποψη ξετυλίγεται το νήμα που συνδέει αυτό το εννοιολογικό έργο με τις αρχές του κονστρουκτιβισμού και του Μπαουχάους: την ωφελιμιστική από κοινωνική άποψη ποιότητα του έργου τέχνης. Την αυτοτελή κι όχι διακοσμητική παρουσία του στο περιβάλλον.
Αναζήτηση σχέσεων

Εξαντλώντας η ίδια η καλλιτέχνης σαν συνείδηση τις δυνατότητες του κλειστού συστήματος παραγωγής μορφών, η Ναυσικά Πάστρα, στρέφεται στις ενότητας «Αναλογικά 2» και «Αναλογικά 3», στην αναζήτηση άλλων σχέσεων ανάμεσα στα σχήματα με αφετηρία πάντα το τετράγωνο και τον κύκλο.
Το αισθητικό αποτέλεσμα είναι ελλιπτοειδείς μορφές με τάσεις διαφυγής προς τα πάνω και προς τα πλάγια. Θα λέγαμε ότι είναι μια «απογείωση» αυτού του έργου, τόσο με την συμβολική έννοια της λέξης όσο και με την πλαστική κυριολεξία. Οι μορφές αυτές, δυναμικές και εξουδετερώνοντας το υλικό βάρος, τείνουν στο άπειρο σε μια ανάταση που πρέπει να αντιπροσωπεύει τις πνευματικές τάσεις και τους στόχους της Ναυσικάς Πάστρα.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
13 Φεβρουαρίου 1984

Ντόρα Ηλιοπούλου Ρογκάν

Ματιές στις εκθέσεις

Στα «Αναλογικά 3» της περιόδου 1982-1984, που παρουσιάζει η Ν. Πάστρα στην Μέδουσα, συνεχίζει με τη γνωστή συνέπεια που τη διακρίνει σε όλη την μέχρι τώρα σταδιοδρομία της, να εξελίσσει δημιουργικά τους προβληματισμούς που άρχισαν αν την απασχολούν με τα «Αναλογικά 1& 2». Στάδια – φάσεις, που έδειξε ήδη στη Βιέννη στα Ευρωπάλια και στο Παρίσι. Με μιαν αφοσίωση ανάλογη εκείνης που έδειξε στον προηγούμενο κύκλο των αναζητήσεών της – στο «Σύνεκτρον» έργο ζωής – η Πάστρα πέτυχε τώρα να προβάλλει στο χώρο το ενδεχόμενο ή καλύτερα τα ενδεχόμενα μιας σε συνεχή εξέλιξη δημιουργίας:

Μιας δημιουργίας στην οποία συνωμοτεί ευρηματικά κι εμπνευσμένα κι ο ίδιος ο χώρος που δεν νοείται ανεξάρτητος από αυτήν.
Τώρα σε αντίθεση με τον Σύνεκτρον όπου κυριαρχούσε ο στόχος του «τετελεσμένου» από την άποψη της λογικής διαδικασίας που το είχε προδικάσει, τα «Αναλογικά» της Πάστα δείχνουν μια συνεχή κι ακατάβλητη συνεργασία με το περιβάλλον και τη δυναμική του με όλα τα «τυχερά» που μπορούν να «συμβούν» στη διάρκεια της όλης διαδικασίας. Τα μπλε γλυπτά της δημιουργού, έτσι όπως προβάλλουν στο λευκό χώρο της αίθουσας, πλάθονται σε συνάρτηση με το χώρο, κινούνται μέσα σ’ αυτόν, αναπνέουν μαζί του, δείχνουν τόσο ευέλικτα όσο πρέπει για να παραδειγματίσουν τη φαντασία μας και να κινητοποιήσουν το δημιουργικό μιας ένστικτο. Καθώς περιεργαζόμαστε τα πλέγματα και την κίνηση των ξύλινων μελών τους, τις καμπύλες, τις οριζόντιες και τις κάθετες, μας προκαλούνται συνειρμοί με τον ζωικό ρυθμό, με τον ίδιο τον ειρμό της ζωής. Η ευελιξία που διαπιστώνουμε εδώ μοιάζει να έχει αποκρυπτογραφήσει κάτι το ουσιαστικό από την αρχή της δημιουργίας, καθώς όλα δείχνουν εδώ ότι είναι έτοιμα να κινηθούν, να μεταβληθούν, να τροποποιηθούν σύμφωνα με μια συνεχή δυναμική, που συνάμα τα ορίζει και τα εμπνέει. Μια δυναμική που διεγείρει και το δικό μας οπτικό νεύρο να επισημαίνει, να παρακολουθεί και να φαντάζεται ακόμη, τις παρούσες και τις ενδεχόμενες κινήσεις και προσανατολισμούς τους.