ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
6 Δεκεμβρίου 1982
Βεατρίκη Σπηλιάδη
Για την έκθεση του Λεωνίδα Τσιριγκούλη στη Μέδουσα θα προτείναμε σαν τίτλο «Αφιέρωμα στο Σεζάρ». Στις εντυπωσιακές συνθέσεις – κατασκευές ο καλλιτέχνης μεταφέρει στο δικό του κόσμο τα διάσημα ευρήματα του Σεζάρ, τα ασαμπλαζ με τα συμπιεσμένα καταναλωτικά αντικείμενα, αλλά και τις φόρμες από χυμένο πλαστικό που ίσως στην περίπτωση του Έλληνα καλλιτέχνη είναι διαφορετικό, αλλά η ιδέα της η ίδια. Το πιο ενδιαφέρον έργο της έκθεσης είναι και το πιο προσωπικό, μια καταστραμμένη τοιχογραφία ή ένα έρημο τοπίο, από όπου σχηματίζονται ή διασώζονται οι φόρμες κάποιων καταναλωτικών αγαθών.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
6 Δεκεμβρίου 1982
Ντόρα Ηλιοπούλου Ρογκάν
Ματιές στις εκθέσεις
Οπωσδήποτε είναι δημιουργικό – αυτοδύναμα – το να μπορεί ένας καλλιτέχνης όχι απλώς να διαφοροποιεί αλλά να αλλάζει ριζικά τον τρόπο της έκφρασής του. Αυτό, εφόσον, βέβαια, διατηρεί ή μάλλον έχει επαγωγικά αναπλάσει στην καινούργια του φάση κάτι από τους θεμελιακούς προβληματισμούς του.
Ο Λ. Τσιριγκούλης στην τωρινή του έκθεση στη Μέδουσα έχει ριζικά αλλάξει. Μέσα από το λεύκωμα που συνοδεύει την έκθεση με κείμενα του ιδίου και της Ευρ. Μισλανή βλέπουμε και θυμόμαστε ξανά αντιπροσωπευτικά δείγματα από την παλαιότερη δουλειά του στις διάφορες φάσεις της:
Τις πρώτες δημιουργίες του στο Παρίσι (1967 – 1975) με ένα σαφή συμβολικό – εννοιολογικό χαρακτήρα. Ένα χαρακτήρα στον οποίο η προσωπικότητα του Τσιριγκούλη είχε αρχίσει να διαφαίνεται σφραγίζοντας με τα «ιδιώματά της» το έργο.
Βλέπουμε στα έργα αυτά αντιπαραθέσεις και συμβιώσεις αντιπροσωπευτικών δειγμάτων από τον τρόπο ζωής μας και τον σύγχρονό μας πολιτισμό διαταγμένες έτσι ώστε να τονίζουν τις ιδιομορφίες του και το εν εξελίξει άγχος έχει ήδη κατακυριεύσει. Πατρόν γυναικεία που μέσα από τα πλέγματα των γραμμών τους υλοποιούν οπτικά για εμάς το ασφυκτικό περιβάλλον που βιώνουμε. Συχνή παρουσία το «μέτρο» εδώ, γίνεται «μέτρο» του δικού μας ρυθμού, της έντασης με την οποία βιώνουμε την ατμόσφαιρα γύρω μας και τις αναμεταξύ μας σχέσεις της σημασίας, τέλος που έχει για εμάς ότι μας περιβάλλει.
Αυτή, ακριβώς, η μεγάλη ευαισθησία του Τσιριγκούλη αντίκρυ στο σύγχρονό του περιβάλλον προβάλλει σε τρείς διαστάσεις στην τωρινή δουλειά του. Υλοποιημένη μέσα από τον όγκο της πολυουρεθάνης που ο καλλιτέχνης κατορθώνει να τον μετουσιώνει σε εύγλωττο αγγελιοφόρο του μηνύματός του. Η τωρινή φάση προετοιμασμένη μέσα από την αμέσως προηγούμενη δουλειά του καλλιτέχνη στην γκαλερί 3 – έχει φθάσει τώρα στο αποκορύφωμά της.
Μας υποβάλει ο Τσιριγκούλης, μας εμπνέει ένα δέος καθώς μας υπενθυμίζει, αναδημιουργεί και υλοποιεί για μας το καθημερινή άγχος που έχει γίνει πια βίωμά μας.
Τα κυριότερα αρνητικά παράγωγα του σύγχρονού μας πολιτισμού – συντελεστές της αυτοκαταστροφής μας – προβάλλουν εδώ σε όλο τους το μεγαλείο με ένα παράστημα τραγικό. Επιτυχία του καλλιτέχνη είναι ότι η τραγικότητα που μας περιβάλλει δεν αναμεταδίδεται μέσα από τα έργα του σε συνάρτηση με το χρώμα και την υφή του υλικού, π.χ. στις μαύρες ενε είδει πίσσας συνθέσεις του. Μας αναμεταδίδεται ακόμη και μέσα από το λευκό χρώμα όπως και μέσα από το χρυσαφί και τι ασημί που επικρατούν σε άλλα του έργα. Κι αυτό είναι δυνατό χάρη στο πρίσμα με το οποίο έχει δει τη σύνθεση και στην ταυτότητα των σχηματισμών του. Αυτή η αντιμετώπιση αγγίζει το αποκορύφωμά της στα δύο έργα με τα λαβυρινθοειδώς διαταγμένα πλοκάμια μόλυνσης: έργα που συμβολίζουν τον χρυσό αιώνα της μόλυνσης.
Μια ανάλογη αίσθηση μας υποβάλλει η αποκρουστική, ογκώδης μορφή από πολυουρεθάνη που προβάλλει αυτόνομη στο χώρο της αίθουσας καθώς και το μεγάλο σε διαστάσεις έργο με το τερατοειδές σφιχταγκαλιασμένο σύμπλεγμα: πλάσμα τερατογέννεσης και καρπό της «προόδους» μας.
Ένα άλλο παράγωγο της σύγχρονής μας εποχής: η έλλειψη μιας ουσιαστικής επικοινωνίας μας υποβάλλει στα τωρινά έργα του Τσιριγκούλη μέσα από τα συμπλέγματα των γραμμάτων, στοιχείο που υπήρχε με μια άλλη μορφή στα προηγούμενα έργα του.
Εννοιολογική όπως και στις πρότερές της φάσεις η τελευταία δουλειά του καλλιτέχνη έχει τώρα κατακτήσει το χώρο με την τρισδιάστατη προβολή της. Έχει αγγίξει δημιουργικά τον φυσικό επίλογο όλων των μέχρι τώρα αναζητήσεων του ζωγράφου. Περιμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον την επόμενη «εισαγωγή».
