Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2011
Η ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΤΖΕΡΜΙΑ ΣΤΗΝ ΓΚΑΛΕΡΙ «ΜΕΔΟΥΣΑ»
Τι έβλεπε ο τυφλός Οιδίποδας
Ξεκινώ από την ανατροπή που κάνει στην τάξη των ελληνικών μας πραγμάτων ο Γιάννης Τζερμιάς. Εκθέτει με απόσταση 10 χρόνων από την τελευταία του δημόσια ατομική εμφάνιση. Τι μας λέει αυτό; Οτι έχει δυνατή και καθαρή σχέση με την τέχνη, δηλαδή εκθέτει με τους δικούς του όρους και καθόλου με εκείνους της αγοράς. Καλά κάνει.
Γιατί η δουλειά που βλέπουμε (ώς τις 21 Ιανουαρίου) παραμένει άσκηση υπομονής στο δικό του ζήτημα που είναι ο εξπρεσιονισμός, αλλά καθόλου η ζωγραφική της φόρμας του εξπρεσιονισμού. Δηλαδή ο εσωτερικός κόσμος και η ψυχική διάθεση που εκτοξεύει τα πράγματα εντός (και λίγο εκτός) τελάρου.
Με την έκθεση, Οιδίπους «Εικόνες μετά την τύφλωση», κλείνει με έναν τρόπο έναν κύκλο δουλειάς που ξεκινά από τη Μήδεια για να περάσει στον Φιλοκτήτη, τον Αίαντα και τον Αγαμέμνονα και να φτάσει στον τραγικότερο ήρωα και να εικονοποιήσει εκείνα που βλέπει ο τυφλός.
Η ζωγραφική του έξοχη. Από την άλλη, ο Τζερμιάς ανοίγει δύο ζητήματα κατά τη γνώμη μου απολύτως επίκαιρα και ζωτικά. Πρώτα, τι βλέπει ο ζωγράφος, αφού κλείσει τα μάτια του στο κινούμενο θέμα της μόδας της ζωγραφικής και των πολλαπλών εφήμερων αιτημάτων των εμπόρων της τέχνης. Δεύτερο, τι βλέπει ο άνθρωπος, μετά την ακύρωση των αξιών που νόμιζε αιώνιες.
Η έκθεση εκφράζει τη δική μας στιγμή και ως αυτοτιμωρία και ως κάθαρση. Η ζωγραφική, που καταλήγει διακόσμηση και παιχνίδι, καθόλου θανατερό, η κατανάλωση των εικόνων και η πλαστή ευζωία. Οι εικόνες μετά την τύφλωση είναι οι πλέον καθαρές. Η αυτοκριτική του Οιδίποδα, μέσα από τις πράξεις της ζωής του, στο διάλογο του σκοτεινού κόκκινου και του φωτός είναι σπαρακτική στη δουλειά του υπομονετικού καλλιτέχνη. Τα όνειρα, που θέλουν την Ιοκάστη σώμα και ρούχο όλα ντυμένα στα κόκκινα, δίνουν τη θέση τους στο λευκό, καθώς διασχίζουν σταδιακά το μαντείο, το δρόμο, το φόνο, το αίνιγμα, τον έρωτα, την τύφλωση.
Επιτέλους, οίδα, επιμένει ο Οιδίπους, υπερασπιζόμενος σθεναρά το ζήτημα της ζωγραφικής.
Επανέρχομαι στην πολιτική σημασία του έργου του Γ.Τ. στη συγκεκριμένη στιγμή, όπου η δική μας ελληνική, και όχι μόνο, κατάσταση των πραγμάτων μάς οδηγεί σε μια κριτική απέναντι σε παρελθούσες καταναλωτικές αξίες ζωής και συμπεριφοράς. Η τύφλωση που έχουμε υποστεί, ως πλανήτης γη, μέσα από ανισότητες, καταστροφές οικολογικές, θαυμασμό πλαστών αξιών και υποθήκευση μιας ζωής ελάχιστα αληθινής, φτάνει ελπιδοφόρα μέσα από την έκθεση. Εκείνο το βλέπω, διαρκώς, έως ότου τυφλωθώ από τις πολλές εικόνες, παίρνει την αξία μιας κάθαρσης, όπου προηγείται η σκέψη και η ηρεμία.
Η έκθεση που μιλά βαθύτερα, τα έργα που τα συλλογίζεσαι μετά την αποχώρηση από το χώρο όπου παρουσιάζονται, δεν είναι πια της μόδας. Με αυτή τη λογική, ο Γιάννης Τζερμιάς αποκλείεται να είναι μόδα. Σας δίνω το λόγο μου, ωστόσο, ότι είναι ουσία. Αν σας έπεισα, βέβαια, να δείτε την έκθεση.
Περιοδικό Επίκαιρα, 15.11.12
της Ντόρας Ηλιοπούλου-Ρογκάν
Στην όγδοη ατομική του έκθεση την οποία πραγματοποιεί τις ημέρες αυτές ο γνωστός ζωγράφος Γιάννης Τζερμιάς στην γκαλερί «Μέδουσα» (Ξενοκράτους 7), έχει αντλήσει έμπνευση από το δράμα του Οιδίποδα, το οποίο και αποδίδει εικαστικά με αντίστοιχη ορμή.
Γεννημένος το 1954 στο Ηράκλειο Κρήτης, ο Τζερμιάς πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη Νεάπολη Κρήτης και από το 1972 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου και σπούδασε στη Σχολή Βακαλό (1973-1977). Από την αρχή κιόλας της σταδιοδρομίας του επεξεργάζεται τα θέματα που τον εμπνέουν σε ενότητες, ενώ έχει λάβει μέρος και σε είκοσι αξιόλογες ομαδικές παρουσιάσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ανάμεσα στις θεματικές ενότητες που τον απασχόλησαν ιδιαίτερα σημειώ¬νουμε τις «Μαγικά τοπία», «Περί φύσεως», «Σταυρώσεις», με κοινό σημείο αναφοράς την έκδηλη εξπρεσιονιστική γραφή, θεμελιωμένη σε ένα δυναμικό ίχνος και σε ένα ιδιαίτερα εκρηκτικό χρώμα.
Η τωρινή, πρόσφατη δουλειά του καλλιτέχνη, που την εμπνεύστηκε από τον Οιδίποδα, εγγράφεται σε ένα χαρισματικό μεταίχμιο ανάμεσα στον εξπρεσιονισμό και στη νέα παραστατικότητα και οπωσδήποτε αποτελεί σημαντικό σημείο αναφοράς στην όλη πορεία του ζωγράφου. Με κύριο μέσο το ακρυλικό σε έργα μεγάλων αλλά και μικρών διαστάσεων, ο Τζερμιάς αποτυπώνει ψυχολογικές εκρήξεις, που σε καμία περίπτωση δεν αφήνουν το θεατή αδιάφορο. Στο πλαίσιο της νέας παραστατικότητας, μια σύνθεση όπως η «Οιδίπους και Σφίγγα» (ακρυλικό σε καμβά, 200 x 260 εκ.) αποτελεί διαχρονική εικαστική μαρτυρία, με τον ιδιότυπα «εκσυγχρονισμένο» τρόπο με τον οποίο ο καλλιτέχνης έχει «στήσει» τη σύνθεση, έχει προβάλει εικαστικά την ταυτότητα του πρωταγωνιστή του δράματος, καθώς και τη χαρισματική αινιγματικότητα που αποπνέει η όλη «εικόνα». Ευρηματική σε εικαστική απόδοση και σε δύναμη υποβολής, η συντελεσμένη αιμομιξία προβάλλεται με τη ζωγραφισμένη σχεδόν κυριολεκτικά μέσα στο αίμα γυμνή μορφή της Ιοκάστης, για να αποτελέσει ένα οπτικό θησαύρισμα συνειρμών ψυχολογικού περιεχομένου. Ισοδύναμο σε υποβολή, χάρη στην ευρηματικότητα των παραστατικών συμβολισμών, είναι το «Τρίστρατο ΙΙ» (ακρυλικό σε καμβά,142 x 155 εκ.), με τα ματωμένα πέλματα του Οιδίποδα να προβάλλουν –σύμφωνα με μια αντίστροφη προοπτική– στη μοιραία στράτα. Ενισχυμένο σε μεταφυσική πνοή είναι το «Τρίστρατο Ι» (ακρυλικό σε καμβά, 200 x 150 εκ.), με τη δυναμική ατιπαράθεση μαύρου – λευκού να διακόπτεται σχηματικά και χρωματικά από τα αιματοβαμμένα πέλματα του Οιδίποδα.
Τόσο τα αυτοτελή πορτρέτα του Οιδίποδα όσο κι εκείνα που ανήκουν στην ενότητα «Τύφλωση» υποβάλλουν έντονα συναισθήματα, αξιοποιώντας στο έπακρον, μέσ’ από την επιλογή του χρώματος και την επικέντρωση στην έκφραση των ματιών, τους εμπεριεχόμενους στο δράμα μεταφυσικούς συνειρμούς. Πρόκειται για μια ενότητα έργων που εξαντλεί στο έπακρο την εκφραστική ικανότητα του καλλιτέχνη, καθώς ταυτίζεται με τη δομή του ψυχισμού του. Ειδικότερα, μάλιστα, το πορτρέτο του Οιδίποδα θα μπορούσε να αποτελέσει την εμβληματική προσωπογραφία του σύγχρονου ανθρώπου, παραδομένου στη δίνη ενός πολυδιάστατου δράμα
WORDPRESS
16 Δεκεμβρίου 2011
Μαρία Γιαγιάννου
Τζερμιάς Γιάννης
Γιάννης Τζερμιάς
“Οιδίπους. Εικόνες μετά την τύφλωση”
O Γιάννης Τζερμιάς επανέρχεται, δέκα χρόνια μετά την τελευταία ατομική του έκθεση «Κ(Χ)ρόνος», στον θεματικό κύκλο των αρχαίων τραγωδιών, με την νέα του δουλειά «Οιδίπους: Εικόνες μετά την τύφλωση». Η ολική επαναφορά του καλλιτέχνη γίνεται σε μια «ταιριαστή» συγκυρία, όπου ένα ολόκληρο έθνος περιμένει να εκπληρωθεί η προφητεία της πτώσης του, ώστε να μπορεί έπειτα να προσδοκά την κάθαρση, ενώ, παρομοίως με τον Οιδίποδα, προβάλλει τις εικόνες από το αμαρτωλό παρελθόν διαρκώς μπροστά του, υπό το νέο φως μιας επώδυνης επίγνωσης.
Μέσα από την ζωγραφική του Τζερμιά αναδύεται μια πηχτή μάζα σκότους, εγγενής σε όποιον «πάσχει από ψυχή» (Ζαμιάτιν), η οποία τινάζει από πάνω της την πολιτική επικαιρότητα και σέρνει τον αντιστεκόμενο θεατή πίσω, σε ένα υπαρξιακό επίπεδο, που έχει αναπαρασταθεί από τον καλλιτέχνη, με τον μόχθο του εργάτη που γδέρνει με την τσουγκράνα του τη γη για να καρποφορήσει. Οι καρποί του Τζερμιά είναι πικροί και βαραίνουν από τις εσωτερικές εντάσεις και τους διχασμούς, ενώ είναι αδύνατον να μην σε συνεπάρουν. Εξπρεσιονιστής στους χειρισμούς του, αλλά και στην εσωτερική δόμηση των τελάρων του, ανοίγει το ανθρώπινο σώμα σε κοινή θέα, για να αποκαλύψει εντέλει την κλειστότητά του.
Η έκθεση αποτελείται από πίνακες όλων των διαστάσεων, μερικά μικρά σχέδια καθώς και μία γλυπτική εγκατάσταση, η οποία θα λέγαμε ότι συνοψίζει εύγλωττα το σχίσμα των δύο φύλων, υπό μια αρσενική ματιά που είναι κοφτερή σαν μπαλτάς (φτιαγμένος από καθρέφτη). Ο άνδρας Οιδίπους βλέπει την μάνα-ερωμένη Ιοκάστη να κείτεται απρόσωπη εντός μιας αιματηρής αναμονής, η ανθρώπινη φιγούρα – με όσα (πληγωμένα) πόδια διαθέτει – (περι)πλανάται υπό το φως μιας ψυχρής σελήνης ή παραδέρνει στο άνοιγμα μιας πόρτας. Παρ’ ότι άνθρωπος, ποτέ δεν «άνω θρώσκει», αλλά ατενίζει από ψηλά προς τα βάθη του. Συνολικά, θα λέγαμε ότι ο Γιάννης Τζερμιάς αναδεικνύει ως ικανό τρόπο ψυχικής ζωής το μίγμα τέχνης και έρωτα, ακόμα κι αν (ή επειδή) αυτό είναι ένα μίγμα επιρρεπές στην αυτοανάφλεξη.
της Ντόρας Ηλιοπούλου-Ρογκάν
Στην όγδοη ατομική του έκθεση την οποία πραγματοποιεί τις ημέρες αυτές ο γνωστός ζωγράφος Γιάννης Τζερμιάς στην γκαλερί «Μέδουσα» (Ξενοκράτους 7), έχει αντλήσει έμπνευση από το δράμα του Οιδίποδα, το οποίο και αποδίδει εικαστικά με αντίστοιχη ορμή.
Γεννημένος το 1954 στο Ηράκλειο Κρήτης, ο Τζερμιάς πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη Νεάπολη Κρήτης και από το 1972 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου και σπούδασε στη Σχολή Βακαλό (1973-1977). Από την αρχή κιόλας της σταδιοδρομίας του επεξεργάζεται τα θέματα που τον εμπνέουν σε ενότητες, ενώ έχει λάβει μέρος και σε είκοσι αξιόλογες ομαδικές παρουσιάσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ανάμεσα στις θεματικές ενότητες που τον απασχόλησαν ιδιαίτερα σημειώ¬νουμε τις «Μαγικά τοπία», «Περί φύσεως», «Σταυρώσεις», με κοινό σημείο αναφοράς την έκδηλη εξπρεσιονιστική γραφή, θεμελιωμένη σε ένα δυναμικό ίχνος και σε ένα ιδιαίτερα εκρηκτικό χρώμα.
Η τωρινή, πρόσφατη δουλειά του καλλιτέχνη, που την εμπνεύστηκε από τον Οιδίποδα, εγγράφεται σε ένα χαρισματικό μεταίχμιο ανάμεσα στον εξπρεσιονισμό και στη νέα παραστατικότητα και οπωσδήποτε αποτελεί σημαντικό σημείο αναφοράς στην όλη πορεία του ζωγράφου. Με κύριο μέσο το ακρυλικό σε έργα μεγάλων αλλά και μικρών διαστάσεων, ο Τζερμιάς αποτυπώνει ψυχολογικές εκρήξεις, που σε καμία περίπτωση δεν αφήνουν το θεατή αδιάφορο. Στο πλαίσιο της νέας παραστατικότητας, μια σύνθεση όπως η «Οιδίπους και Σφίγγα» (ακρυλικό σε καμβά, 200 x 260 εκ.) αποτελεί διαχρονική εικαστική μαρτυρία, με τον ιδιότυπα «εκσυγχρονισμένο» τρόπο με τον οποίο ο καλλιτέχνης έχει «στήσει» τη σύνθεση, έχει προβάλει εικαστικά την ταυτότητα του πρωταγωνιστή του δράματος, καθώς και τη χαρισματική αινιγματικότητα που αποπνέει η όλη «εικόνα». Ευρηματική σε εικαστική απόδοση και σε δύναμη υποβολής, η συντελεσμένη αιμομιξία προβάλλεται με τη ζωγραφισμένη σχεδόν κυριολεκτικά μέσα στο αίμα γυμνή μορφή της Ιοκάστης, για να αποτελέσει ένα οπτικό θησαύρισμα συνειρμών ψυχολογικού περιεχομένου. Ισοδύναμο σε υποβολή, χάρη στην ευρηματικότητα των παραστατικών συμβολισμών, είναι το «Τρίστρατο ΙΙ» (ακρυλικό σε καμβά,142 x 155 εκ.), με τα ματωμένα πέλματα του Οιδίποδα να προβάλλουν –σύμφωνα με μια αντίστροφη προοπτική– στη μοιραία στράτα. Ενισχυμένο σε μεταφυσική πνοή είναι το «Τρίστρατο Ι» (ακρυλικό σε καμβά, 200 x 150 εκ.), με τη δυναμική ατιπαράθεση μαύρου – λευκού να διακόπτεται σχηματικά και χρωματικά από τα αιματοβαμμένα πέλματα του Οιδίποδα.
Τόσο τα αυτοτελή πορτρέτα του Οιδίποδα όσο κι εκείνα που ανήκουν στην ενότητα «Τύφλωση» υποβάλλουν έντονα συναισθήματα, αξιοποιώντας στο έπακρον, μέσ’ από την επιλογή του χρώματος και την επικέντρωση στην έκφραση των ματιών, τους εμπεριεχόμενους στο δράμα μεταφυσικούς συνειρμούς. Πρόκειται για μια ενότητα έργων που εξαντλεί στο έπακρο την εκφραστική ικανότητα του καλλιτέχνη, καθώς ταυτίζεται με τη δομή του ψυχισμού του. Ειδικότερα, μάλιστα, το πορτρέτο του Οιδίποδα θα μπορούσε να αποτελέσει την εμβληματική προσωπογραφία του σύγχρονου ανθρώπου, παραδομένου στη δίνη ενός πολυδιάστατου δράμα
Περιοδικό Επίκαιρα, 15.11.12
της Ντόρας Ηλιοπούλου-Ρογκάν
Στην όγδοη ατομική του έκθεση την οποία πραγματοποιεί τις ημέρες αυτές ο γνωστός ζωγράφος Γιάννης Τζερμιάς στην γκαλερί «Μέδουσα» (Ξενοκράτους 7), έχει αντλήσει έμπνευση από το δράμα του Οιδίποδα, το οποίο και αποδίδει εικαστικά με αντίστοιχη ορμή.
Γεννημένος το 1954 στο Ηράκλειο Κρήτης, ο Τζερμιάς πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη Νεάπολη Κρήτης και από το 1972 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου και σπούδασε στη Σχολή Βακαλό (1973-1977). Από την αρχή κιόλας της σταδιοδρομίας του επεξεργάζεται τα θέματα που τον εμπνέουν σε ενότητες, ενώ έχει λάβει μέρος και σε είκοσι αξιόλογες ομαδικές παρουσιάσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ανάμεσα στις θεματικές ενότητες που τον απασχόλησαν ιδιαίτερα σημειώ¬νουμε τις «Μαγικά τοπία», «Περί φύσεως», «Σταυρώσεις», με κοινό σημείο αναφοράς την έκδηλη εξπρεσιονιστική γραφή, θεμελιωμένη σε ένα δυναμικό ίχνος και σε ένα ιδιαίτερα εκρηκτικό χρώμα.
Η τωρινή, πρόσφατη δουλειά του καλλιτέχνη, που την εμπνεύστηκε από τον Οιδίποδα, εγγράφεται σε ένα χαρισματικό μεταίχμιο ανάμεσα στον εξπρεσιονισμό και στη νέα παραστατικότητα και οπωσδήποτε αποτελεί σημαντικό σημείο αναφοράς στην όλη πορεία του ζωγράφου. Με κύριο μέσο το ακρυλικό σε έργα μεγάλων αλλά και μικρών διαστάσεων, ο Τζερμιάς αποτυπώνει ψυχολογικές εκρήξεις, που σε καμία περίπτωση δεν αφήνουν το θεατή αδιάφορο. Στο πλαίσιο της νέας παραστατικότητας, μια σύνθεση όπως η «Οιδίπους και Σφίγγα» (ακρυλικό σε καμβά, 200 x 260 εκ.) αποτελεί διαχρονική εικαστική μαρτυρία, με τον ιδιότυπα «εκσυγχρονισμένο» τρόπο με τον οποίο ο καλλιτέχνης έχει «στήσει» τη σύνθεση, έχει προβάλει εικαστικά την ταυτότητα του πρωταγωνιστή του δράματος, καθώς και τη χαρισματική αινιγματικότητα που αποπνέει η όλη «εικόνα». Ευρηματική σε εικαστική απόδοση και σε δύναμη υποβολής, η συντελεσμένη αιμομιξία προβάλλεται με τη ζωγραφισμένη σχεδόν κυριολεκτικά μέσα στο αίμα γυμνή μορφή της Ιοκάστης, για να αποτελέσει ένα οπτικό θησαύρισμα συνειρμών ψυχολογικού περιεχομένου. Ισοδύναμο σε υποβολή, χάρη στην ευρηματικότητα των παραστατικών συμβολισμών, είναι το «Τρίστρατο ΙΙ» (ακρυλικό σε καμβά,142 x 155 εκ.), με τα ματωμένα πέλματα του Οιδίποδα να προβάλλουν –σύμφωνα με μια αντίστροφη προοπτική– στη μοιραία στράτα. Ενισχυμένο σε μεταφυσική πνοή είναι το «Τρίστρατο Ι» (ακρυλικό σε καμβά, 200 x 150 εκ.), με τη δυναμική ατιπαράθεση μαύρου – λευκού να διακόπτεται σχηματικά και χρωματικά από τα αιματοβαμμένα πέλματα του Οιδίποδα.
Τόσο τα αυτοτελή πορτρέτα του Οιδίποδα όσο κι εκείνα που ανήκουν στην ενότητα «Τύφλωση» υποβάλλουν έντονα συναισθήματα, αξιοποιώντας στο έπακρον, μέσ’ από την επιλογή του χρώματος και την επικέντρωση στην έκφραση των ματιών, τους εμπεριεχόμενους στο δράμα μεταφυσικούς συνειρμούς. Πρόκειται για μια ενότητα έργων που εξαντλεί στο έπακρο την εκφραστική ικανότητα του καλλιτέχνη, καθώς ταυτίζεται με τη δομή του ψυχισμού του. Ειδικότερα, μάλιστα, το πορτρέτο του Οιδίποδα θα μπορούσε να αποτελέσει την εμβληματική προσωπογραφία του σύγχρονου ανθρώπου, παραδομένου στη δίνη ενός πολυδιάστατου δράμα
